Την τελευταία διετία, οι σχολές πλοιάρχων και μηχανικών του Εμπορικού Ναυτικού παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση από τους υποψηφίους των πανελλαδικών εξετάσεων. Η υπόσχεση για υψηλούς μισθούς και μηδενική σχεδόν ανεργία στρέφουν τους υποψηφίους στις ακαδημίες του Εμπορικού Ναυτικού. Στις πανελλήνιες εξετάσεις του προηγούμενου έτους, 4.392 υποψήφιοι όλων των ...
κατηγοριών δήλωσαν στο μηχανογραφικό τους δελτίο τη συγκεκριμένη σχολή, ενώ 3.992 επέλεξαν τη σχολή των μηχανικών. Πολλοί από τους υποψηφίους είχαν δηλώσει τις εν λόγω σχολές και ως πρώτη επιλογή τους. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Μιλώντας με νέους πλοιάρχους αντιληφθήκαμε ότι τελικά η ανεργία έχει χτυπήσει τον κλάδο τους. Πολλοί αναζητούν πλοίο για να εργαστούν περισσότερο από ένα χρόνο. Προκειμένου να διαπιστώσουμε το μέγεθος του προβλήματος, αναζητήσαμε στοιχεία από το γραφείο ευρέσεως ναυτικής εργασίας. Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Το τελευταίο εξάμηνο η ανεργία των πλοιάρχων και μηχανικών αυξήθηκε δραματικά. Με βάση τα στοιχεία που διατηρεί το ΓΕΝΕ για το μήνα Οκτώβριο του 2012 υπήρχαν 763 πλοίαρχοι που ήταν άνεργοι. Η κατάσταση ήταν λίγο καλύτερη στους μηχανικούς που αριθμούσαν 305 ανέργους. Μέσα σε μόλις 6 μήνες η ανεργία αυξήθηκε. Με βάση τα τελευταία στοιχεία του Μαρτίου του 2013 οι άνεργοι πλοίαρχοι έφθασαν τους 970, δηλαδή αύξηση της ανεργίας στο 27,1% μέσα σε διάστημα λίγων μηνών. Στους μηχανικούς οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 21,31% φθάνοντας από τους 305 στους 370. Η ανεργία μπορεί να πλήττει το σύνολο των πλοιάρχων είναι όμως πιο αυξημένη στους πλοιάρχους γ βαθμού, τους νέους δηλαδή αποφοίτους, και στους μηχανικούς γ βαθμού.
Οι σχολές Εμπορικού Ναυτικού δεν αποτελούν αντίδοτο στην ανεργία, όπως παρουσιάζονται από πολλούς. Οι λόγοι της ολοένα και αυξανόμενης ανεργίας αποτυπώνονται στην έρευνα του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδας. Τα πλοία υπό ελληνική σημαία που υποχρεούνται να απασχολούν Έλληνα Α΄ πλοίαρχο και Α΄ μηχανικό μειώνονται: Το 2009 είχαμε 1.121 πλοία, το 2010 969 και το 2011 917. Είχαμε λοιπόν μια μείωση της τάξης του 18,2%. Παράλληλα το 76% των ελληνόκτητων πλοίων είναι υπό άλλη σημαία (2010 Ναυτικό Επιμελητήριο Ελλάδος). Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έρευνα που εκπόνησε για λογαριασμό του Ναυτικού Επιμελητηρίου ο καθηγητής Άλκης Κορρές, «το σπουδαιότερο πρόβλημα που ανακύπτει από τη συρρίκνωση της ελληνικής σημαίας είναι ότι η επάνδρωση με ξένους αξιωματικούς ενδιάμεσων βαθμών στα πλοία αποστερεί τους Έλληνες αξιωματικούς από ευκαιρίες για τη συμπλήρωση της απαιτούμενης θαλάσσιας υπηρεσίας για τον επόμενο βαθμό».
Σε πρόσφατη μάλιστα έρευνα του Ιδρύματος Βιομηχανικών και Οικονομικών Ερευνών αποτυπώνεται ότι οι Έλληνες ναυτικοί αποτελούν το 61% των εργαζομένων στα πλοία υπό ελληνική σημαία και το 36% στα πλοία που είναι ελληνικών συμφερόντων άλλα υπό άλλη σημαία. Επίσης το 55% των Ελλήνων ναυτικών ανήκει στην ηλικιακή ομάδα 40-60 ετών. Αντιθέτως το 68% των ξένων ναυτικών κατανέμεται στην ηλικιακή ομάδα 20-39 ετών. Ενώ λοιπόν η ανεργία πλήττει τους αξιωματικούς και γενικότερα τα ελληνικά πληρώματα των πλοίων, έχουμε την ανακοίνωση του συμβουλίου Ναυτικής Εκπαίδευσης για την αύξηση των εισακτέων στις ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού κατά 25,65%, δηλαδή στους 1.200 από 955 που εισήχθησαν το 2012 άλλα και την ανακοίνωση των αρμοδίων για τη βελτίωση των παρεχόμενων σπουδών και την ανάγκη προσέλκυσης νέων στο ναυτικό επάγγελμα. Σίγουρα είναι αναγκαία η αναβάθμιση της παρεχόμενης ποιότητας των σπουδών άλλα αναγκαία είναι και η λήψη μέτρων για την ενίσχυση της απασχολησιμότητας των Ελλήνων ναυτικών, διαφορετική η αύξηση των εισακτέων χωρίς αύξηση της απασχόλησης ίσως να μην έχει αντίκρισμα.
Η ανεργία αποτελεί δυστυχώς μια μάστιγα για την Ελλάδα που πλήττει σχεδόν κάθε Ελληνικό σπίτι. Το επάγγελμα του ναυτικού δείχνει να κατακλύζεται από αλλοδαπούς, εν καιρώ φρικτής οικονομικής κρίσης για τη χώρα. Αποτέλεσμα της ανόδου των εισακτέων είναι ο αριθμός των ανέργων να μεγαλώνει, καθώς δεν θα απορροφούνται σε θέσεις εργασίας οι νέοι ναυτικοί. Αναγκαία είναι η καταγγελία του μνημονίου, καθώς το μόνο που κάνει είναι να βυθίζει τον Έλληνα στη χειρότερη φτώχεια.