Στις 10 Μαΐου 1956 απαγχονίστηκαν στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας από τους Άγγλους ο Μιχαήλ Καραολής και ο Ανδρέας Δημητρίου. Οι δύο αγωνιστές αποτέλεσαν τους πρωτομάρτυρες του αντιαποικιοκρατικού Κυπριακού Αγώνα δίνοντας τη ζωή τους για την απελευθέρωση και Ένωση της Κύπρου με την Μητέρα Ελλάδα.
Οι Καραολής και Δημητρίου προέρχονταν από την αγροτική τάξη, η οποία στις δεκαετίες των ΄40 και ΄50, επιβίωνε μέσα στη τη φτώχεια και την εξαθλίωση. Εντάχθηκαν σε νεαρή ηλικία στην ΕΟΚΑ....
(Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών) και αγωνίστηκαν ηρωικά για την απελευθέρωση και την Ελληνικότητα της Κύπρου μας. Η δράση τους στην ΕΟΚΑ πολυδιάστατη.
Ο Μιχαήλ Καραολής μαζί με τον συναγωνιστή του Ανδρέα Παναγιώτου κατηγορήθηκαν ότι σκότωσαν σε μια συγκέντρωση του ΑΚΕΛ στις 28 Αυγούστου 1955, έναν συνεργάτη των Άγγλων. Ο Καραολής, αντίθετα με τον Παναγιώτου συνελήφθη αργότερα σε ενέδρα. Οι Βρετανοί που τηρούσαν ακριβέστατο αρχείο στο Τμήμα Οδικών Μεταφορών τον ανακάλυψαν από το ποδήλατό του που δεν μπόρεσε να πάρει από τη συγκέντρωση.
Ο Ανδρέας Δημητρίου συνελήφθη και κατηγορήθηκε ότι πυροβόλησε και τραυμάτισε στην Αμμόχωστο τον πράκτορα της Ιντέλιτζενς Σέρβις, Σίντνεϊ Τέιλορ, στις 28 Νοεμβρίου 1955.
Οι δύο αγωνιστές δεν αποκάλυψαν τίποτα στις αγγλικές αρχές, φυλακίστηκαν στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας και καταδικάσθηκαν σε θάνατο και απαγχονίστηκαν στις 10 Μαΐου 1956.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η εκτέλεσή τους προκάλεσε έκρηξη αντιδράσεων στη Μεγαλόνησο. Η Ε.Ο.Κ.Α. εκτέλεσε τους Άγγλους στρατιώτες Γκόρντον Χιλ και Ρόναλντ Σίλτον, που είχαν απαχθεί και κρατούνταν ως όμηροι ενώ σχεδιάστηκε επίθεση στον αστυνομικό σταθμό Παλαιχωρίου η οποία ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή.
Στην Ελλάδα την προηγούμενη μέρα της εκτέλεσης, 3 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 200 τραυματίστηκαν στην Αθήνα, από τις συγκρούσεις αστυνομικών και διαδηλωτών σε μια πρωτοφανούς έντασης διαδήλωση, με κεντρικό αίτημα την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Προς τιμήν των δύο ηρώων, πολλοί δρόμοι στην Ελλάδα και την Κύπρο φέρουν το όνομά τους.
Οι σωροί των δύο ηρώων του απελευθερωτικού αγώνα της Κύπρου θάφτηκαν μαζί με άλλους 11 στα λεγόμενα «Φυλακισμένα Μνήματα», ένα μικρό κοιμητήριο που είχαν κατασκευάσει οι Άγγλοι αποικιοκράτες στις κεντρικές φυλακές της Λευκωσίας και το οποίο βρισκόταν δίπλα από τα κελιά των μελλοθάνατων και την αγχόνη.
ΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥΣ Η ΜΝΗΜΗ
ΑΘΑΝΑΤΟΙ
ΑΘΑΝΑΤΟΙ
